Antymaterialistyczny przekaz w muzyce reggae a aspiracje życiowe jej słuchaczy
DOI:
https://doi.org/10.14659/PJOEP.2013.04.03Słowa kluczowe:
teoria autodeterminacji, cele życiowe, Indeks Aspiracji Życiowych, muzyka reggaeAbstrakt
Według badaczy współczesności obecne kierunki ludzkiej aktywności w znacznym stopniu wyznaczane są przez wartości materialistyczne. Choć znajdują one odzwierciedlenie w dominującej (pop)kulturze, odnaleźć można również przykłady przekazów wyraźnie im się przeciwstawiających. Należy do nich światopogląd związany z muzyką reggae, prezentowany w tekstach utworów wysoko waloryzujących wolność osobistą, relacje międzyludzkie oraz rozwój duchowy. Świat nastawiony na osiąganie celów materialistycznych porównywany jest w nich z apokaliptycznym Babilonem – potężnym, ale zmierzającym do nieuchronnej zagłady. W artykule zaprezentowano wyniki dwóch badań mających na celu ustalenie, czy obcowanie z treściami zawartymi w muzyce reggae wiąże się z określonym profilem celów życiowych. W pierwszym z nich starano się zbadać, czy refleksyjne obcowanie z muzycznym przekazem antymaterialistycznym (reggae) i materialistycznym (hip-hop) może wpływać na charakteryzujący jednostkę profil aspiracji życiowych. Drugie z badań polegało a porównaniu profilu aspiracji życiowych słuchaczy muzyki reggae z wynikami uzyskanymi w grupie porównawczej. W obu procedurach wykorzystano Indeks Aspiracji Życiowych (Grouzet i in., 2005; Górnik- Durose, Janiec, 2010) w autorskim ujęciu czteroczynnikowym.
Bibliografia
Arnett, J.(1993). Three Profiles of H eavy Metal Fans: A Taste for Sensation and a Subculture of Alienation. Qualitative Sociology, 16, 423–443.
Barber, B. R. (2008). Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli, przeł. H . Jankowska, Warszawa: Muza S.A.
Buss, D.M. (2000). The Evolution of Happiness. American Psychologist, 55, 15–23.
Cebula, M., Kucharski, P. (2012). Antykonsumpcja jako wyraz dbałości o jakość życia. W: M. G órnik-Durose, A.M. Zawadzka (red.), W supermarkecie szczęścia (297–320). Warszawa: Difin.
Cushman, T. (1991). Rich Rastas and Communist Rockers. A Comparative Study of the Origin, Diffusion and Defusion of Revolutionary Music Codes. Journal of Popular Culture, 25:3, 17–61.
Deci, E.L., Ryan, R.M. (2008). Facilitating Optimal Motivation and Psychological Well-Being Across Life’s Domains. Canadian Psychology, 49, 14–23.
Dittmar, H . (2007). The Costs of Consumer Culture and the “CageWithin”: The Impact of the Material “Good Life” and “Body Perfect” Ideals on Individuals” Identity and Well-Being. Psychological Inquiry, 18, 23–59.
Gąsiorowska, A. (2012). Czy dla każdego większa ilość pieniędzy oznacza lepszą sytuację finansową? Postawy wobec pieniędzy a spostrzeganie własnego dochodu. Psychologia Ekonomiczna, 1, 6–18.
Górnik-Durose, M., Janiec, K. (2010). Merkantylizm psychiczny, struktura celów życiowych a poczucie dobrostanu psychicznego. W: A.M. Zawadzka, M. Górnik-Durose (red.), Życie w konsumpcji, konsumpcja w życiu. Psychologiczne ścieżki współzależności (s. 142–160). Sopot: G WP.
Górnik-Durose, M., Mróz, B., Zawadzka, B. (2012). Współczesna oferta supermarketu szczęścia – nowe zjawiska w zachowaniach konsumenckich. Trójgłos interdyscyplinarny. W: M. Górnik-Durose, A.M. Zawadzka (red.), W supermarkecie szczęścia (321–345). Warszawa: Difin.
Griskevicius, V., Tybur, J.M., Van den Bergh, B. (2010). Going Green to Be Seen: Status, Reputation and Conspicuous Conservation. Journal of Personality and Social Psychology, 98, 392–404.
Grouzet, M. E., Ahuvia, A., Kim, Y ., Ryan, R. M., Schmuck, P., Kasser, T., Dols, J. M. F., L au, S., Saunder, S., Sheldon, K. M. (2005). The Structure of Goal Contents Across 15 Cultures. Journal of Personality and Social Psychology, 89, 800-816.
Hebdige, D. (2002). Subculture – the meaning of style. London, New York: Routledge.
Jach, Ł. (2012a). Prorocy Syjonu w konsumpcyjnym Babilonie – muzyka reggae jako wyraz sprzeciwu wobec współczesnej hegemonii pieniądza. W: M. Górnik-Durose, A.M. Zawadzka (red.), W supermarkecie szczęścia (274–296). Warszawa: Difin.
Jach, Ł. (2012b). Cele życiowe i satysfakcja z życia studentów o różnych profilach temporalnych. Psychologia Jakości Życia, 11, 127-144.
Kasser, T. (2010). Materialism and its Alternatives. W: A.M. Zawadzka, M. Górnik-Durose (red.), Życie w konsumpcji, konsumpcja w życiu. Psychologiczne ścieżki współzależności (s. 127-141). Sopot: GWP.
Kasser, T., Cohn, S., Kanner, A.D., Ryan, R.M. (2007). Some Costs of American Corporate Capitalism: A Psychological. Exploration of Value and Goal Conflict. Psychological Inquiry, 18, 1-22.
Miller, G . (2010). Teoria szpanu. Seks, ewolucja i zachowania klienta (przeł. B. Reszuta). Warszawa: Prószyński i S-ka.
Mróz, B. (2010). Dyskretny urok konsumpcjonizmu. Szkic do portretu konsumenta XXI wieku. W: A.M. Zawadzka,
M. Górnik-Durose (red.), Życie w konsumpcji, konsumpcja w życiu. Psychologiczne ścieżki współzależności. (s. 15–33). Sopot: GWP.
Różycka, J., Wojciszke, B. (2010). Skala wiary w grę o sumie zerowej. Studia Psychologiczne, 48, 33–44.
Ryan, R.M., Deci, E.L. (2000). Self-Determination Theory and the Facilitation of Intrinsic Motivation, Social Development, and Well-Being. American Psychologist, 55, 68–78.
Seligman, M.E.P. (2008). Psychologia pozytywna. W: J. Czapiński (red.), Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka (s. 18–32). Warszawa: PWN
Vansteenkiste, M., L ens, V., Deci, E.L. (2006). Intrinsic Versus Extrinsic Goal Contents in Self-Determination Theory: Another Look at the Quality of Academic Motivation. Educational Psychologist, 41, 19–31.
Vohs, K.D., Schooler, J.W. (2008). The Value of Free Will. Encouraging a Belief in Determinism Increases Cheating. Psychological Science, 19, 49–54.
Pobrania
Numer
Dział
Licencja
Autorstwo
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Zasady korzystania
Wydawca posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Artykuły udostępniane są na niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0 Polska. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie o informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma). Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
