Odwzorowanie wielkości monet jako wskaźnik subiektywnej wartości pieniędzy
DOI:
https://doi.org/10.14659/PJOEP.2014.06.03Słowa kluczowe:
money, perceived sizes of coins, money attitudes, wealth, primingAbstrakt
Badania z nurtu psychologii pieniędzy, zarówno te z połowy dwudziestego wieku, jak i prowadzone współcześnie pokazują, że na postrzeganie cech fizycznych pieniędzy a szczególnie ich wielkości mają wpływ nie tylko procesy poznawcze, ale - w dużej mierze -procesy emocjonalne. W związku z tym, celem niniejszego artykułu było wykazanie, że szacowanie wielkości monet może być wskaźnikiem subiektywnej (emocjonalnej) wartości pieniędzy. Artykuł prezentuje serię trzech badań weryfikujących wpływ trzech czynników determinujących przypisywanie pieniądzom dużej subiektywnej wartości na szacowaną wielkość polskich monet. Wykazano w nich, że dzieci pochodzące z mniej zamożnych rodzin, osoby o silnie afektywnych postawach wobec pieniędzy oraz osoby u których wzbudzono myślenie o pieniądzach mają skłonność do postrzegania monet jako większych w porównaniu do pozostałych badanych. Dodatkowo, wydaje się że na to, czy w danym badaniu wielkości monet są ogólnie przeszacowywane czy niedoszacowywane może być w pewnej mierze artefaktem wynikającym ze sposoby pomiaru tej zmiennej zależnej.
Bibliografia
Belk, R.W., Wallendorf, M. (1990). The sacred meaning of money. Journal of Economic Psychology, 11, 35–67.
Boustead, E., Cottee, K., Farquhar, R., Jonas, R., Walter, J., Webley, P. (1992). The perceived value of a new coin. Journal of Social Psychology, 132, 143-144.
Briers, B., Pandelaere, M., Dewitte, S., Warlop, L. (2006). Hungry for money: the desire for caloric resources increases the desire for financial resources and vice versa. Psychological Science, 17(11), 939–943.
Bruner, J., Goodman, C. (1947). Value and need as organising factors in perception. Journal of Abnormal and Social Psychology, 42, 33-44.
Carter, L. F., Schooler, K. (1949). Value, need, and other factors in perception. Psychological Review, 56(4), 200-207.
Dawson, J. (1975). Socio-economic differences in size-judgments of discs and coins by Chinese primary VI children in Hong Kong. Perceptual and Motor Skills, 41(1), 107-110.
Dorfman, D. D., Zajonc, R. B. (1963). Some effects of sound, background brightness, and economic status on the perceived size of coins and discs. Journal of Abnormal and Social Psychology, 66, 87-90.
Dubois, D., Rucker, D. D., Galinsky, A. D. (2010). The accentuation bias: Money literally looms larger (and sometimes smaller) to the powerless. Social Psychological and Personality Science, 1(3), 199–205.
Furnham, A. (1983). Inflation and the estimated sizes of notes. Journal of Economic Psychology, 3, 349-352.
Furnham, A. (1985). The perceived value of small coins. Journal of Social Psychology, 125, 571-575.
Gąsiorowska, A. (2013). Skrócona wersja Skali Postaw Wobec Pieniędzy SPP-25. Dobór pozycji i walidacja narzędzia. Psychologia Społeczna, 8(4), 459-478.
Gąsiorowska, A. (2014a). Psychologiczne znaczenie pieniędzy. Dlaczego pieniądze wywołują koncentrację na sobie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.
Gąsiorowska, A. (2014b). The Relationship Between Objective and Subjective Wealth is Moderated by Financial Control and Mediated by Money Anxiety. Journal of Economic Psychology, 43, 64-74.
Gąsiorowska, A. (2015). The Impact of Attitude Towards Money on the Relationship Between Income and Financial Satisfaction. Polish Psychological Bulletin, w druku.
Gąsiorowska, A., Hełka, A. (2012). Psychological consequences of money and money attitudes in dictator game. Polish Psychological Bulletin, 3(1), 20–26.
Hitchcock, J. L., Munroe, R. L., Munroe, R. H. (1976). Coins and countries: The value- size hypothesis. Journal of Social Psychology, 100, 307-308.
Lea, S. E. G. (1981). Inflation, decimalization, and the estimated size of coins. Journal of Economic Psychology, 1, 79-81.
McCurdy, H. G. (1956). Coin perception studies and the concept of schemata. Psychological Review, 63(3), 160-168.
Molz, G. (2007). Biased Judgements of Euro Coins’ sizes: Stimuli-specific and Interindividual Suggestive Effects. Europe's Journal of Psychology. 3(4), doi: 10.5964/ejop.v3i4.413
Munroe, R. L., Munroe, R. H., Daniels, R. E. (1969). Effect of status and values on estimation of coin size in two East African societies. The Journal of Social Psychology, 77(1), 25-34.
Panek, T., Czapiński, J., Kotowska, I. E. (2011). Metodologia badań, w: Janusz Czapiński, Tomasz Panek (red.) Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków. Raport. Contemporary Economics, 5(3), 35-44.
Smith, H.V., G.C. Fuller, D.W. Forrest (1975). Coin value and perceived size. Perceptual and Motor Skills, 41, 227-232.
Tajfel, H. H. (1957). Value and the perceptual judgment of magnitude. Psychological Review 64(3), 192 – 204.
Tajfel, H., Wilkes, A. L. (1963). Classification and quantitative judgment. British Journal of Psychology, 54, 101–1 14.
Vohs, K.D., Mead, N.L., Goode, M.R. (2006). The psychological consequences of money. Science, 314, 1154–1156.
Włodarczyk, A. (2011). Analiza złudzeń związanych z percepcją wielkości pieniędzy przez dzieci i młodzież. Niepublikowana praca magisterska, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu.
Zaleśkiewicz, T., Gąsiorowska, A., Kesebir, P., Łuszczyńska, A., Pyszczynski, T. (2013). Money and the fear of death: The symbolic power of money as an existential anxiety buffer. Journal of Economic Psychology, 36, 55-67.
Zhou, X., Vohs, K. D., Baumeister, R. F. (2009). The symbolic power of money reminders of money alter social distress and physical pain. Psychological Science, 20(6), 700–706.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorstwo
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Zasady korzystania
Wydawca posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Artykuły udostępniane są na niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0 Polska. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie o informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma). Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
