Wpływ negatywnego afektu na kształt funkcji wag decyzyjnych
DOI:
https://doi.org/10.14659/PJOEP.2014.05.01Słowa kluczowe:
percepcja ryzyka, funkcja wag decyzyjnych, afekt, zdolności numeryczneAbstrakt
Podejmując decyzje, ludzie zniekształcają obiektywne wartości prawdopodobieństw: niskie wartości prawdopodobieństw są przeważane, natomiast średnie iwysokie – niedoważane. Efekt ten nasila się wprzypadku loterii, których rezultaty wzbudzają silne emocje. Wartykule zamierzano zweryfikować, czy za efekty zniekształcenia prawdopodobieństw mogą być odpowiedzialne emocje niezwiązane bezpośrednio zprzedmiotem loterii. Badani brali udział wdwóch niezależnych zadaniach. Pierwsze zadanie polegało na śledzeniu serii zmieniających się bodźców. Zależnie od manipulacji, bodziec warunkowy – kopertę zawierającą określoną kwotę – eksponowano wraz zbodźcami neutralnymi lub bodźcami negatywnymi. Wdrugim zadaniu badani podawali ekwiwalenty pewne dla dziewięciu loterii pieniężnych deklarując maksymalną kwotę, którą byliby wstanie przeznaczyć na ubezpieczenie kopert uwarunkowanych neutralnie lub negatywnie wpoprzedniej części badania. Wobu warunkach eksperymentalnych przeprowadzono estymację funkcji wag decyzyjnych opisanej dwoma parametrami – atrakcyjności wyniku loterii oraz różnicowania wartości prawdopodobieństw. Uzyskane wyniki potwierdziły, że negatywny afekt wpływa na obniżenie parametru atrakcyjności loterii. Nie zaobserwowano istotnych różnic wparametrze różnicowania prawdopodobieństw. Dodatkowo wykazano, że osoby oniskich zdolnościach numerycznych zniekształcają prawdopodobieństwa wwagach decyzyjnych wwiększym stopniu niż osoby owysokich zdolnościach numerycznych, ponieważ swoje decyzje opierają na afekcie, który jest nieadekwatnie przypisany do przedmiotu oceny.
Bibliografia
Baty, F., Delignette-Muller, M. L. (2013). nlstools: tools for nonlinear regression diagnostics.
Cokely, E.T., Galesic, M., Schulz, E., Ghazal, S., Garcia-Retamero, R. (2012). Measuring risk literacy: The Berlin Numeracy Test. Judgment and Decision Making, 7, 25-47.
De Houwer, J., Thomson, S., Baeyens, F. (2001). Associative Learning of Likes and Dislikes: a Review of 25 Years of Research on Human Evaluative Conditioning. Psychological Bulletin, 127(6), 853-869.
Gonzalez, R., Wu, G. (1999). On the Shape of the Probability Weighting Function. Cognitive Psychology, 38, 129–166.
Hayes, A. F. (2013). Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis. A Regression-Based Approach. New York: Guilford Press.
Hsee, C.K., Kunreuther, H. C. (2000). The Affection Effect in Insurance Decisions. Journal of Risk and Uncertainty, 20(2), 141-159.
Jones, R. C., Fazio, R. H., Olson, M. A. (2010). Implicit Misattribution as a Mechanism Underlying Evaluative Conditioning. Journal of Personality and Social Psychology, 96(5), 933-948.
Kahneman, D., Tversky, A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk. Econometrica, 47(2), 263-292.
Lang, P. J., Bradley, M. M., Cuthbert, B. N. (2008). International Affective Picture System (IAPS): Affective ratings of pictures and instruction manual. Technical Report A-8. University of Florida, Gainesville, FL.
Loewenstein, G. F., Weber, E. U., Hsee, C. K., Welch, N. (2001). Risk as Feeling. Psychological Bulletin, 127(2), 267-286.
Olson, M. A., Fazio, R. H., (2001). Implicit Attitude Formation Through Classical Conditioning. Psychological Science, 12(5), 413-417.
Peters, E. (2012). Beyond Comprehension: The Role of Numeracy in Judgments and Decisions. Current Directions in Psychological Science, 21, 31-35.
Peters, E., Västfjäll, D., Slovic, P., Mertz, C. K., Mazzocco, K., Dickert S. (2006). Numeracy and decision making. Psychological Science, 17, 407-413.
Petrova, D. G., van der Pligt, J., Garcia-Retamero, R. (2013). Feeling the Numbers: On the Interplay Between Risk, Affect, and Numeracy. Journal of Behavioral Decision Making, 27(3), 191-199.
R Core Team (2013). R: A language and environment for statistical computing. R Foundation for Statistical Computing, Vienna, Austria.
Rottenstreich, Y., Hsee, C. K. (2001). Money, Kisses and Electric Shocks: On the Affective Psychology of Risk. Psychological Science, 12(3), 185-190.
Tversky, A., Kahneman, D. (1992). Advances in Prospect Theory: Cumulative Representation of Uncertainty. Journal of Risk and Uncertainty, 5(4), 297–323.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorstwo
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Zasady korzystania
Wydawca posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Artykuły udostępniane są na niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0 Polska. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie o informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma). Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
