Zastosowanie skali poczucia rozszerzenia Ja w miejscu pracy w warunkach polskich
DOI:
https://doi.org/10.15678/PJOEP.2016.10.04Słowa kluczowe:
psychologia pracy, tożsamość społeczna, satysfakcja z pracy, metody pomiaruAbstrakt
Artykuł prezentuje polską adaptację skali poczucia rozszerzenia Ja w miejscu pracy (PRJMP). Skala PRJMP jest miarą samoopisową, określającą stopień poczucia rozszerzenia Ja w środowisku pracy. W artykule opisano badanie na dwóch próbach osób pracujących, zróżnicowanych pod względem płci, stażu pracy, zajmowanych stanowisk i wykonywanej pracy (N = 647). Analizy potwierdziły jednoczynnikową strukturę skali oraz wysoką rzetelność narzędzia. Wyniki na skali PRJMP korelują pozytywnie, w sposób oczekiwany z satysfakcją z pracy, przywiązaniem do organizacji i zaangażowaniem w wykonywaną pracę, co świadczy o trafności teoretycznej polskiej wersji skali. Pozwala to uznać skalę PRJMP za przydatne narzędzie do badania poczucia rozszerzania granic własnej osoby wśród osób wykonujących różne zawody.
Bibliografia
Abramis, D.J. (1994). Work Role Ambiguity, Job Satisfaction, and Job Performance: Meta-analysis and Review. Psychological Reports, 75(3), 1411–1433. https://doi.org/10.2466/pr0.1994.75.3f.1411
Allport, G.W. (1961). Pattern and Growth in Personality. London: Holt, Rinehart and Winston.
Andrałojć, M. (2010). Koncepcja włączania innego w Ja w bliskim związku – czyli o spotkaniu psychologii Williama Jamesa ze współczesną psychologią społeczno-poznawczą. Poznańskie Forum Kognitywistyczne. Teksty Pokonferencyjne, 5, 5–14.
Aron, A., Aron, E.N., Smollan, D. (1992). Inclusion of Other in the Self Scale and the Structure of Interpersonal Closeness. Journal of Personality and Social Psychology, 63(4), 596–612. https://doi.org/10.1037/0022-3514.63.4.596
Aron, A., McLaughlin-Volpe, T., Mashek, D., Lewandowski, G., Wright, S.C., Aron, E.N. (2004). Including Others in the Self. European Review of Social Psychology, 15(1), 101–132. https://doi.org/10.1080/10463280440000008
Aron, A., Paris, M., Aron, E.N. (1995). Falling in Love: Prospective Studies of Self-concept Change. Journal of Personality and Social Psychology, 69(6), 1102–1112. https://doi.org/10.1037/0022-3514.69.6.1102
Aron, E.N., Aron, A. (1996). Love and Expansion of the Self: The State of the Model. Personal Relationships,
(1), 45–58. https://doi.org/10.1111/j.1475-6811.1996.tb00103.x
Bakker, A.B., Demerouti, E. (2007). The Job Demands-resources Model: State of the Art. Journal of Managerial Psychology, 22(3), 309–328. https://doi.org/10.1108/02683940710733115
Bańka, A., Wołowska, A., Bazińska, R. (2002). Polska wersja Meyera i Allen Skali Przywiązania do Organizacji. Czasopismo Psychologiczne, 8(1), 65–74.
Beaujean, A.A. (2014). Latent Variable Modeling Using R. A Step-by-Step Guide. New York: Routledge.
Cammann, C., Fichman, M., Jenkins, G.D., Klesh, J.R. (1983). Assessing the Attitudes and Perceptions of Organizational Members. W: S.E. Seashore, E.E. Lawler, P.H. Mirvis, C. Cammann (red.), Assessing Organizational Change (s. 71–138). New York: Wiley.
Carr, J.Z., Schmidt, A.M., Ford, J.K., De Shon, R.P. (2003). Climate Perceptions Matter: A Meta-analytic Path Analysis Relating Molar Climate, Cognitive and Affective States, and Individual Level Work Outcomes. Journal of Applied Psychology, 88(4), 605–619. https://doi.org/10.1037/0021-9010.88.4.605
Chen, F.F. (2007). Sensitivity of Goodness of Fit Indexes to Lack of Measurement Invariance. Structural Equation Modeling, 14, 464–504. https://doi.org/10.1080/10705510701301834
Cieciuch, J., Davidov, E., Oberski, D.L., Algesheimer, R. (2015). Testing for Measurement Invariance by Detecting Local Misspecification and an Illustration across Online and Paper-and-pencil Samples. European Political Science, 14(4), 521–538. https://doi.org/10.1057/eps.2015.64
Concha, A. (2009). The Impact of Role Stress on Workers’ Behavior through Job Satisfaction and Organi-
zational Commitment. International Journal of Psychology, 44(3), 187–194. https://doi.org/10.1080/00207590701700511
Coyle-Shapiro, J.A.M., Conway, N. (2005). Exchange Relationships: Examining Psychological Contacts and Perceived Organizational Support. Journal of Applied Psychology, 90(4), 774–781. https://doi.org/10.1037/0021-9010.90.4.774
Croston, D. (2008). Employee Engagement. The ‘People-first’ Approach to Building a Business. Crows Nest: Moonstone Media.
Doroszewicz, K., Gamian-Wilk, M. (2012). Efekt Michała Anioła w bliskich związkach: czy rzeczywiście bliski partner może przyczyniać się do wzmacniania Ja idealnego swojej drugiej połowy? Psychologia Społeczna, 7(1), 7–20.
Gregory, B.T., Albritton, M.D., Osmonbekov, T. (2010). The Mediating Role of Psychological Empowerment on the Relationship between P–O Fit, Job Satisfaction, and In-role Performance. Journal of Business Psychology, 25(4), 639–647. https://doi.org/10.1007/s10869-010-9156-7
Hakanen, J.J., Bakker, A.B., Schaufeli, W.B. (2006). Burnout and Engagement among Teachers. Journal of School Psychology, 43, 495–513. https://doi.org/10.1016/j.jsp.2005.11.001
Hellriegel, D., Slocum, J.W. (2011). Organizational Behavior (wydanie 13). Belmont, CA: Cengage South-Western.
Hirschfeld, G., von Brachel, R. (2014). Multiple-group Confirmatory Factor Analysis in R – A Tutorial in Measurement Invariance with Continuous and Ordinal Indicators. Practical Assessment, Research & Evaluation, 19(7), 1–12.
Jackson, S.E., Schuler, R.S. (1985). A Meta-analysis and Conceptual Critique of Research on Role Ambiguity and Role Conflict in Work Settings. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 36(1), 16–78. https://doi.org/10.1016/0749-5978(85)90020-2
Juchnowicz, M. (2012). Zaangażowanie pracowników. Sposoby oceny i motywowania. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Juchnowicz, M. (2014). Satysfakcja zawodowa pracowników. Kreator kapitału ludzkiego. Warszawa: Polskie
Wydawnictwo Ekonomiczne.
Judge, T.A., Bono, J.E., Locke, E.A. (2000). Personality and Job Satisfaction: The Mediating Role of Job Characteristics. Journal of Applied Psychology, 85(2), 237–249. https://doi.org/10.1037/0021-9010.85.2.237
Judge, T.A., Klinger, R. (2008). Job Satisfaction: Subjective Well-being at Work. W: M. Eid, R. Larsen (red.), The Science of Subjective Well-being (s. 393–413). New York: Guilford Publications.
Jurek, P. (w druku). Właściwości psychometryczne skali SAT-20 – nowego narzędzia do pomiaru satysfakcji z pracy. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi.
Lewandowski, G.W., Jr., Aron, A. (2002). The Self-expansion Scale: Construction and Validation. Referat zaprezentowany na III Annual Meeting of the Society of Personality and Social Psychology, Savannah, GA, USA.
Luthans, F. (2011). Organizational Behavior. An Evidence--based Approach (wydanie 12). New York: McGraw-Hill.
Makin, P., Cooper, C., Cox, Ch. (2000). Organizacje a kontrakt psychologiczny. Zarządzanie ludźmi w pracy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Marsh, H.W. (1994). Confirmatory Factor Models of Factorial Invariance: A Multifaceted Approach. Structural Equation Modeling, 1(1), 5–34. https://doi.org/10.1080/10705519409539960
Mashek, D.J., Aron, A., Boncimino, M. (2003). Confusions of Self with Close Others. Personality and Social Psychology Bulletin, 29(3), 382–392. https://doi.org/10.1177/0146167202250220
Mattingly, B.A., Lewandowski, G.W., Jr. (2013a). The Power of One: Benefits of Individual Self-expansion. The Journal of Positive Psychology, 8(1), 12–22. https://doi.org/10.1080/17439760.2012.746999
Mattingly, B.A., Lewandowski, G.W., Jr. (2013b). An Expanded Self is a More Capable Self: The Association between Self-concept Size and Self-efficacy. Self and Identity, 12(6), 621–634. https://doi.org/10.1080/15298868.2012.718863
Mattingly, B.A., McIntyre, K.P., Lewandowski, G.W., Jr. (2012). Approach Motivation and the Expansion of Self in Close Relationships. Personal Relationships, 19(1), 113–127. https://doi.org/10.1111/j.1475-6811.2010.01343.x
McIntyre, K.P., Mattingly, B.A., Lewandowski, G.W., Jr., Simpson, A. (2014). Workplace Self-expansion: Implications for Job Satisfaction, Commitment, Self-concept Clarity, and Self-esteem among the Employed and Unemployed. Basic and Applied Social Psychology, 36(1), 59–69. https://doi.org/10.1080/01973533.2013. 856788
Meyer, J.P., Allen, N.J. (1991). A Three-component Conceptualization of Organizational Commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61–89. https://doi.org/10.1016/1053-4822(91)90011-Z
Milfont, T.L., Fisher, R. (2010). Testing Measurement Invariance across Groups: Applications in Cross-cultural Research. International Journal of Psychological Research, 3(1), 111–121. https://doi.org/10.21500/20112084.857
R Development Core Team (2012), R: A Language and Environment for Statistical Computing. R Foundation for Statistical Computing. Vienna. Pobrane z: http://www.R-project.org/.
Reykowski, J. (2013). Różnice mentalności jako źródła ideologicznych konfliktów. Nauka, 3, 17–43.
Robbins, S.P., Judge, T.A. (2013). Organizational Behavior (wydanie 15). New Jersey: Prentice Hall.
Rosseel, Y. (2012). lavaan: An R Package for Structural Equation Modeling. Journal of Statistical Software, 48(2), 1–36. https://doi.org/10.18637/jss.v048.i02
Saks, A.M. (2002). Antecedents and Consequences of Employee Engagement. Journal of Managerial
Psychology, 21(7), 600–619. https://doi.org/10.1108/02683940610690169
Satorra, A., Bentler, P.M. (1994). Corrections to Test Statistics and Standard Errors in Covariance Structure Analysis. W: A. von Eye, C.C. Clogg (red.), Latent Variables Analysis: Applications for Developmental Research (s. 399–419). Thousand Oaks, CA: Sage.
Schaufeli, W., Bakker, A. (2004). Utrecht Work Engagement Scale: Preliminary Manual. Occupational Health Psychology Unit, Utrecht University. Pobrane z: www.wilmarschaufeli.nl.
Schaufeli, W.B., Salanova, M., González-Romá, V., Bakker, A.B. (2002). The Measurement of Engagement and Burnout: A Two Sample Confirmatory Factor Analytic Approach. Journal of Happiness Studies, 3(1), 71–92.
Seibert, S.E., Silver, S.R., Randolph, W.A. (2004). Taking Empowerment to the Next Level: A Multiple-level Model of Empowerment, Performance, and Satisfaction. Academy of Management Journal, 47(3), 332–349. https://doi.org/10.2307/20159585
Smith, E.R. (2002). Overlapping Mental Representations of Self and Group: Evidence and Implications. W: J.P. Forgas, K.D. Williams (red.), The Social Self: Cognitive, Interpersonal and Intergroup Perspectives (s. 21–35). New York: Psychology Press.
Spector, P.E. (1997). Job Satisfaction: Application, Assessment, Causes, and Consequences. Thousand Oaks, CA: Sage.
Thomas, A., Buboltz, W.C., Winkelspecht, C.S. (2004). Job Characteristics and Personality as Predictors of Job Satisfaction. Organizational Analysis, 12(2), 205–219. https://doi.org/10.1108/eb028993
Wright, S.C., Aron, A., Tropp, L.R. (2002). Including Others (and Groups) in the Self: Self-expansion and Intergroup Relations. W: J.P. Forgas, K.D. Williams (red.), The Social Self: Cognitive, Interpersonal and Inter-group Perspectives (s. 343–368). New York: Psychology Press.
Wright, T.A., Bonett, D.G. (2002). The Moderating Effects of Employee Tenure on the Relation between Organizational Commitment and Job Performance: A Meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 87(6), 1183–1190. https://doi.org/10.1037//0021-9010.87.6.1183
Wróbel, M., Rybicka, Z., Jobczyk, S., Kowalska, M., Gawarzyńska, M., Karolak, A. (2014). Pomiar bliskości interpersonalnej z wykorzystaniem polskiej wersji Unidimensional Relationship Closeness Scale oraz wskaźników behawioralnych. Studia Psychologiczne, 52(3), 35–51.
Zalewska, A.M. (2003). Skala satysfakcji z pracy – pomiar poznawczego aspektu ogólnego zadowolenia z pracy. Acta Universitatis Lodziensis Folia Psychologica, 7, 49–61.
Zbieg, A., Słowińska, A., Żak, B. (2015). Siła relacji interpersonalnej: wstępna weryfikacja koncepcji i metody pomiarowej. Psychologia Społeczna, 3(34), 335–351.
Xu, X., Floyd, A.H.L., Westmaas, J. L., Aron, A. (2010). Self-expansion and Smoking Abstinence. Addictive Behaviors, 35(4), 295–301. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2009.10.019
Xu, X., Leahey, T.M., Boguszewski, K., Krupel, K., Mailloux, K.A., Wing, R.R. (2016). Self-expansion is Associated with Better Adherence and Obesity Treatment Outcomes in Adults. Annals of Behavioral Medicine, 51(1), 13–17. https://doi.org/10.1007/s12160-016-9823-7
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorstwo
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Zasady korzystania
Wydawca posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Artykuły udostępniane są na niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0 Polska. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie o informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma). Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
