Efekt zakotwiczenia za pomocą przedmiotów nacechowanych w wymiarach wagi i wartości
DOI:
https://doi.org/10.15678/PJOEP.2016.10.02Słowa kluczowe:
heurystyka zakotwiczenia, kotwice fizyczne, waga, skłonność do zapłatyAbstrakt
Heurystyka zakotwiczenia to reguła wnioskowania, zgodnie z którą przypadkowe liczby wpływają na szacowania numeryczne. Porównanie celu szacowania z relatywnie niską liczbą prowadzi do niższych szacowań niż porównanie z relatywnie wysoką liczbą. Efekt ten rozpatrywany jest najczęściej w kontekście operowania liczbami, jednakże szacowania numeryczne mogą być zależne również od bodźców fizycznych. W niniejszym badaniu punktem odniesienia do porównań były przedmioty różniące się od siebie pod względem wagi i wartości. Przedmioty postrzegane jako lekkie lub ciężkie i tanie lub drogie prowadziły do zakotwiczenia numerycznych szacowań wagi i wartości kolejnego przedmiotu. Osobom badanym (N = 160) wręczono przedmiot kotwiczący i poproszono o zapoznanie się z nim. Po jego oddaniu osoby badane otrzymywały przedmiot docelowy i szacowały jego wagę oraz wartość. Uzyskane wyniki sugerują, że zastosowana procedura kotwiczenia działa jedynie w przypadku zgodności wymiarów kotwicy oraz celu szacowania – postrzegany ciężar kotwiczył szacowania wagi, a postrzegana wartość kotwiczyła szacowania wartości. Rezultaty eksperymentu rozpatrzono z perspektywy mechanizmu kotwiczenia kotwicami samorodnymi.
Bibliografia
Adaval, R., Wyer Jr., R.S. (2011). Conscious and Nonconscious Comparisons with Price Anchors: Effects on Willingness to Pay for Related and Unrelated Products. Journal of Marketing Research, 48(2), 355–365. https://doi.org/10.1509/jmkr.48.2.355
Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (wydanie 2). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Epley, N., Gilovich, T. (2001). Putting Adjustment Back in the Anchoring and Adjustment Heuristic: Differential Processing of Self-generated and Experimenterprovided Anchors. Psychological Science, 12(5), 391–396. https://doi.org/10.1111/1467-9280.00372
Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A.G., Buchner, A. (2007). G*Power 3: A Flexible Statistical Power Analysis Program for the Social, Behavioral, and Biomedical Sciences. Behavior Research Methods, 39(2), 175–191. https://doi.org/10.3758/BF03193146
Kahneman, D. (2012). Pułapki myślenia. Poznań: Media Rodzina.
LeBoeuf, R.A., Shafir, E. (2006). The Long and Short of It: Physical Anchoring Effects. Journal of Behavioral Decision Making, 19(4), 393–406. https://doi.org/10.1002/bdm.535
Mussweiler, T., Strack, F. (1999). Hypothesis-consistent Testing and Semantic Priming in the Anchoring Paradigm: A Selective Accessibility Model. Journal of Experimental Social Psychology, 35(2), 136–164. https://doi.org/10.1006/jesp.1998.1364
Northcraft, G.B., Neale, M.A. (1987). Experts, Amateurs, and Real Estate: An Anchoring-and-adjustment Perspective on Property Pricing Decisions. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 39(1), 84–97. https://doi.org/10.1016/0749-5978(87)90046-X
Quattrone, G.A., Lawrence, C.P., Finkel, S.E., Andrus, D.C. (1984). Explorations in Anchoring: The Effects of Prior Range, Anchor Extremity, and Suggestive Hints. Unpublished manuscript, Stanford University.
Sleeth-Keppler, D. (2013). Taking the High (or Low) Road: A Quantifier Priming Perspective on Basic Anchoring Effects. The Journal of Social Psychology, 153(4), 424–447. https://doi.org/10.1080/00224545.2012.757543
Strack, F., Mussweiler, T. (1997). Explaining the Enigmatic Anchoring Effect: Mechanisms of Selective Accessibility. Journal of Personality and Social Psychology, 73(3), 437–446. https://doi.org/10.1037//0022-3514.73.3.437
Tomczak, P., Dulemba, K. (2016). Heurystyka zakotwiczenia z wykorzystaniem bodźców fizycznych – czy cięższe jest warte więcej? Psychologia Ekonomiczna, 9, 51–60. https://doi.org/10.15678/PJOEP.2016.09.04
Tversky, A., Kahneman, D. (1974). Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases. Science, 185(4157), 1124–1131. https://doi.org/10.1126/science.185.4157.1124
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorstwo
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Zasady korzystania
Wydawca posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Artykuły udostępniane są na niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0 Polska. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie o informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma). Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
