Dwa oblicza emancypacji podmiotu

Autor

  • Piotr Augustyniak Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Filozofii

DOI:

https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0952.0401

Słowa kluczowe:

kontyngencja człowieka, emancypacja podmiotu, struktura egzystencjalno-ontologiczna, struktura popędowa

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest dwuznaczności zjawiska emancypacji ludzkiego podmiotu, która to dwuznaczność jest jednym z wymiarów kontyngencji człowieka. Poprzez dwuznaczność rozumie się tu dwa rozbieżne i sprzeczne ze sobą sposoby bycia, które emancypacja podmiotu może ewokować: z jednej strony sposób bycia polegający na twórczym samoprzewyższeniu, z drugiej na pozbawionym twórczego pierwiastka utrwalaniu siebie. Punktem wyjścia analiz jest przywołanie dwu ujęć tej dwuznaczności: 1) zarysowanego przez Taylora rozdźwięku pomiędzy romantyczną ideą autentyczności a współczesną samorealizacją oraz 2) różnicy pomiędzy nadczłowiekiem i ostatnim człowiekiem w myśli Nietzschego. W artykule przedstawione zostały przyczyny tej dwuznaczności w ujęciu egzystencjalno-ontologicznym (Heidegger) i psychoanalitycznym (Freud). Zarówno popędowa, jak i egzystencjalno-ontologiczna struktura ludzkiego podmiotu przesądza o nie w pełni przewidywalnym (a więc kontyngentnym) kierunku jego samorozwoju, który niezależnie od woli podmiotu może pójść w dwie zasadniczo odmienne strony.

Pobrania

Statystyki pobrań niedostępne.

Bibliografia

Arystoteles [1996], Etyka nikomachejska, przeł. D. Gromska [w:] tenże, Dzieła wszystkie, t. 5, PWN, Warszawa.

Freud S. [2005] Poza zasadą przyjemności, przeł. J. Prokopiuk, PWN, Warszawa.

Heidegger M. [1994], Bycie i czas, przeł. B. Baran, PWN, Warszawa.

Nietzsche F. [1999], To rzekł Zaratustra. Książka dla wszystkich i dla nikogo, przeł. S. Lisiecka, Z. Jaskuła, PIW, Warszawa.

Ortega y Gasset J. [2002], Bunt mas, przeł. P. Niklewicz, Muza, Warszawa.

Taylor Ch. [2002], Etyka autentyczności, przeł. A. Pawelec, Znak, Kraków.

Pobrania

Opublikowane

2016-10-27

Numer

Dział

Artykuły

Jak cytować

Augustyniak, P. (2016). Dwa oblicza emancypacji podmiotu. Krakow Review of Economics and Management Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego W Krakowie, 4(952), 5-16. https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0952.0401