Rola orientacji przedsiębiorczej w kształtowaniu wyników mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2022.0998.0403Słowa kluczowe:
orientacja przedsiębiorcza, ryzyko, innowacyjność, proaktywność, sektor MŚP, fsQCA, wynik firmyAbstrakt
Cel: Celem artykułu jest określenie konfiguracji wymiarów orientacji przedsiębiorczej (gotowość do podejmowania ryzyka, innowacyjność i proaktywność), które prowadzą do osiągania przez przedsiębiorstwa wysokich wyników i wskazywania w tym zakresie różnic pomiędzy mikro-, małymi i średnimi przedsiębiorstwami.
Metodyka badań: Przeprowadzone badanie ma charakter ilościowy, wykorzystano w nim rozmytą jakościową analizę porównawczą (fsQCA). Metoda ta została zastosowana oddzielnie dla trzech typów przedsiębiorstw, tj. mikro-, małych i średnich. W badaniu wykorzystano dane pozyskane od 430 firm działających na terenie Małopolski.
Wyniki badań: Przeprowadzona analiza wykazała, że w przypadku małych przedsiębiorstw do poprawy wyników mogą prowadzić dwie kombinacje czynników – gotowość do podejmowania ryzyka z proaktywnością oraz proaktywność z innowacyjnością. W przypadku średnich przedsiębiorstw jako wynik badania uzyskano jedną kombinację złożoną z proaktywności i innowacyjności. Jedno rozwiązanie prowadzi również do wysokiego wyniku dla mikroprzedsiębiorstw – jest ono oparte na ryzyku i proaktywności.
Wnioski: Rezultaty badań potwierdzają znaczenie orientacji przedsiębiorczej i jej wymiarów w kontekście poprawy wyników. Ponadto wskazują, że kombinacje czynników prowadzące do wysokich wyników dla różnej wielkości przedsiębiorstw są różne.
Wkład w rozwój dyscypliny: Przeprowadzone badania przyczyniają się do lepszego zrozumienia wpływu orientacji przedsiębiorczej na wyniki przedsiębiorstw oraz poprawy funkcjonowania przedsiębiorstw sektora MŚP.
Pobrania
Bibliografia
Altinay L., Madanoglu M., De Vita G., Arasli H., Ekinci Y. (2016), The Interface between Organizational Learning Capability, Entrepreneurial Orientation, and SME Growth, „Journal of Small Business Management”, vol. 54, nr 3, https://doi.org/10.1111/jsbm.12219. DOI: https://doi.org/10.1111/jsbm.12219
Anderson B.S., Kreiser P.M., Kuratko D.F., Hornsby J.S., Eshima Y. (2015), Reconceptualizing Entrepreneurial Orientation, „Strategic Management Journal”, vol. 36, nr 10, https://doi.org/10.1002/smj.2298. DOI: https://doi.org/10.1002/smj.2298
Araújo Lima de P.F., Crema M., Verbano C. (2020), Risk Management in SMEs: A Systematic Literature Review and Future Directions, „European Management Journal”, vol. 38, nr 1, https://doi.org/10.1016/j.emj.2019.06.005. DOI: https://doi.org/10.1016/j.emj.2019.06.005
Blanc Alquier A.M., Lagasse Tignol M.H. (2006), Risk Management in Small- and Medium-Sized Enterprises, „Production Planning & Control”, vol. 17, nr 3, https://doi.org/10.1080/09537280500285334. DOI: https://doi.org/10.1080/09537280500285334
Bratnicki M., Kulikowska-Pawlak M. (2011), Orientacja przedsiębiorcza i efektywność organizacji w kontekście strategicznych problemów rozwoju (w:) Zmiana warunkiem sukcesu. Przełamywanie barier rozwoju i wzrostu przedsiębiorstw, red. J. Skalik, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
Bygrave W.D., Hofer C.W. (1991), Theorizing about Entrepreneurship, „Entrepreneurship Theory and Practice”, vol. 16(2), https://doi.org/10.1177/104225879201600203. DOI: https://doi.org/10.1177/104225879201600203
Chaston I., Sadler-Smith E. (2012), Entrepreneurial Cognition, Entrepreneurial Orientation and Firm Capability in the Creative Industries, „British Journal of Management”, vol. 23(3). DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8551.2011.00752.x
Cieślik J. (2010), Przedsiębiorczość dla ambitnych. Jak uruchomić własny biznes, WAiP, Warszawa.
Codogni M., Duda J., Kusa R. (2017), Entrepreneurial Orientation in High-Tech and Low-Tech SMEs in Malopolska Region, „Managerial Economics”, vol. 18(1), https://doi.org/10.7494/manage.2017.18.1.7. DOI: https://doi.org/10.7494/manage.2017.18.1.7
Cohen B. (2006), Sustainable Valley Entrepreneurial Ecosystems, „Business Strategy and the Environment”, vol. 15(1), https://doi.org/10.1002/bse.428. DOI: https://doi.org/10.1002/bse.428
do Couto Soares M., Gattermann Perin M. (2019), Entrepreneurial Orientation and Firm Performance: An Updated Meta-Analysis, „RAUSP Management Journal”, vol. 55(2), https://doi.org/10.1108/rausp-01-2019-0014. DOI: https://doi.org/10.1108/RAUSP-01-2019-0014
Covin J.G., Green K.M., Slevin D.P. (2006), Strategic Process Effects on the Entrepreneurial Orientation-Sales Growth Rate Relationship, „Entrepreneurship Theory and Practice”, vol. 30(1), https://doi.org/10.1111/j.1540-6520.2006.00110.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-6520.2006.00110.x
Covin J.G., Wales W.J. (2019), Crafting High Impact Entrepreneurial Orientation Research: Some Suggested Guidelines, „Entrepreneurship Theory and Practice”, vol. 43(1), https://doi.org/10.1177/1042258718773181. DOI: https://doi.org/10.1177/1042258718773181
Crilly D. (2011), Predicting Stakeholder Orientation in the Multinational Enterprise: A Mid-Range Theory, „Journal of International Business Studies”, vol. 42(5), https://doi.org/10.1057/jibs.2010.57. DOI: https://doi.org/10.1057/jibs.2010.57
Dyduch W. (2008), Pomiar przedsiębiorczości organizacyjnej jako przesłanka podwyższania efektywności, „Organizacja i Zarządzanie. Kwartalnik Naukowy”, nr 4.
Expósito A., Sanchis-Llopis J.A. (2019), The Relationship between Types of Innovation and SMEs’ Performance: A Multi-Dimensional Empirical Assessment, „Eurasian Business Review”, vol. 9(2), https://doi.org/10.1007/s40821-018-00116-3. DOI: https://doi.org/10.1007/s40821-018-00116-3
Fiss P.C. (2011), Building Better Causal Theories: A Fuzzy Set Approach to Typologies in Organization Research, „Academy of Management Journal”, vol. 54(2), https://doi.org/10.5465/amj.2011.60263120. DOI: https://doi.org/10.5465/amj.2011.60263120
Gartner W.B. (1989), „Who Is an Entrepreneur?” Is the Wrong Question, „Entrepreneurship Theory and Practice”, vol. 13(4), https://doi.org/10.4337/9781783476947.00009. DOI: https://doi.org/10.1177/104225878901300406
Hermawati A., Gunawan E. (2021), The Implementation of Dynamic Capabilities for Small and Medium-Sized Enterprises in Creating Innovation, „VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems”, vol. 51(1), https://doi.org/10.1108/vjikms-08-2019-0121. DOI: https://doi.org/10.1108/VJIKMS-08-2019-0121
Hughes M., Morgan R.E. (2007), Deconstructing the Relationship between Entrepreneurial Orientation and Business Performance at the Embryonic Stage of Firm Growth, „Industrial Marketing Management”, vol. 36(5), https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2006.04.003. DOI: https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2006.04.003
Ibarra-Cisneros M.-A., Hernandez-Perlines F. (2020), Entrepreneurial Orientation, Absorptive Capacity and Business Performance in SMEs, „Measuring Business Excellence”, vol. 24(4), https://doi.org/10.1108/mbe-09-2019-0091. DOI: https://doi.org/10.1108/MBE-09-2019-0091
Karbowski A., Prokop J. (2019), The Impact of Vertical R&D Cooperation on Market Performance of Firms, „Entrepreneurial Business and Economics Review”, vol. 7(4), https://doi.org/10.15678/eber.2019.070405. DOI: https://doi.org/10.15678/EBER.2019.070405
Kraus S., Coen Rigtering J.P., Hughes M., Hosman V. (2012), Entrepreneurial Orientation and the Business Performance of SMEs: A Quantitative Study from the Netherlands, „Review Management Science”, vol. 6(2), https://doi.org/10.1007/s11846-011-0062-9. DOI: https://doi.org/10.1007/s11846-011-0062-9
Kreiser P.M., Marino L.D., Kuratko D.F., Weaver K.M. (2013), Disaggregating Entrepreneurial Orientation: The Non-Linear Impact of Innovativeness, Proactiveness and Risk-Taking on SME Performance, „Small Business Economics”, vol. 40(2), https://doi.org/10.1007/s11187-012-9460-x. DOI: https://doi.org/10.1007/s11187-012-9460-x
Kuratko D.F., Hodgetts R.M. (2001), Entrepreneurship: A Contemporary Approach, Dryden Press, Fort Worth.
Kuratko D.F., Montagno R.V., Hornsby J.S. (1990), Developing an Intrapreneurial Assessment Instrument for an Effective Corporate Entrepreneurial Environment, „Strategic Management Journal”, vol. 11(5).
Kusa R. (2016), Wielowymiarowa analiza przedsiębiorczości organizacyjnej (w:) Stan i perspektywy rozwoju nauk o zarządzaniu. Wybrane problemy, red. A. Zakrzewska-Bielawska, Wydawnictwo TNOiK „Dom Organizatora”, Toruń.
Kusa R. (2017), O cykliczności procesu przedsiębiorczości w organizacjach. Próba opracowania koncepcji, „Przegląd Organizacji”, nr 5, https://doi.org/10.33141/po.2017.05.05. DOI: https://doi.org/10.33141/po.2017.05.05
Kusa R., Duda J., Suder M. (2021), Explaining SME Performance with fsQCA: The Role of Entrepreneurial Orientation, Entrepreneur Motivation, and Opportunity Perception, „Journal of Innovation & Knowledge”, vol. 6(4). DOI: https://doi.org/10.1016/j.jik.2021.06.001
Kwiotkowska A. (2017), Wymiary orientacji przedsiębiorczej – wyniki badań empirycznych, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej: Organizacja i Zarządzanie”, vol. 101.
Legewie N. (2013), An Introduction to Applied Data Analysis with Qualitative Comparative Analysis, „Forum: Qualitative Social Research”, vol. 14(3), https://doi.org/10.17169/fqs-14.3.1961.
Lisowska R. (2018), Entrepreneurial Orientation Dimensions and the Development of SMEs, ICBIM’18: Proceedings of the 2nd International Conference on Business and Information Management, https://doi.org/10.1145/3278252.3278272. DOI: https://doi.org/10.1145/3278252.3278272
Lomberg C., Urbig D., Stöckmann C., Marino L.D., Dickson P.H. (2017), Entrepreneurial Orientation: The Dimensions’ Shared Effects in Explaining Firm Performance, „Entrepreneurship Theory and Practice”, vol. 41(6), https://doi.org/10.1111/etap.12237. DOI: https://doi.org/10.1111/etap.12237
Lumpkin G.T., Dess G.G. (1996), Clarifying the Entrepreneurial Orientation Construct and Linking it to Performance, „Academy of Management Review”, vol. 21(1), https://doi.org/10.5465/amr.1996.9602161568. DOI: https://doi.org/10.2307/258632
Lumpkin G.T., Dess G.G. (2001), Linking Two Dimensions of Entrepreneurial Orientation to Firm Performance: The Moderating Role of Environment and Industry Life Cycle, „Journal of Business Venturing”, vol. 16(5), https://doi.org/10.1016/s0883-9026(00)00048-3. DOI: https://doi.org/10.1016/S0883-9026(00)00048-3
Martínez-Román J.A., Gamero J., de Loreto Delgado-González M., Tamayo J.A. (2019), Innovativeness and Internationalization in SMEs: An Empirical Analysis in European Countries, „Technological Forecasting and Social Change”, vol. 148, https://doi.org/10.1016/j.techfore.2019.119716. DOI: https://doi.org/10.1016/j.techfore.2019.119716
Mason M.C., Floreani J., Miani S., Beltrame F., Cappelletto R. (2015), Understanding the Impact of Entrepreneurial Orientation on SMEs’ Performance. The Role of The Financing Structure, „Procedia Economics and Finance”, vol. 23, https://doi.org/10.1016/s2212-5671(15)00470-0. DOI: https://doi.org/10.1016/S2212-5671(15)00470-0
Miles M.P., Arnold D.R. (1991), The Relationship between Marketing Orientation and Entrepreneurial Orientation, „Entrepreneurship: Theory and Practice”, vol. 15(4), https://doi.org/10.1177/104225879101500407. DOI: https://doi.org/10.1177/104225879101500407
Miller D. (1983), The Correlates of Entrepreneurship in Three Types of Firms, „Management Science”, vol. 29(7), https://doi.org/10.1287/mnsc.29.7.770. DOI: https://doi.org/10.1287/mnsc.29.7.770
Misztal A. (2015), Sytuacja gospodarcza Polski a rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, „Gospodarka w Praktyce i Teorii”, vol. 3(40), https://doi.org/10.18778/1429-3730.40.04. DOI: https://doi.org/10.18778/1429-3730.40.04
Morris M.H. (1998), Entrepreneurial Intensity: Sustainable Advantages for Individuals, Organizations and Societies, „Quorum Books”, Westport.
Netemeyer R.G., Bearden W.O., Sharma S. (2003), Scaling Procedures: Issues and Applications, SAGE Publishing, Thousand Oaks. DOI: https://doi.org/10.4135/9781412985772
Nogalski B., Karpacz J. (2011), Komponenty orientacji przedsiębiorczej – studium przypadku, „Współczesne Zarządzanie”, nr 3.
Pappas I.O., Woodside A.G. (2021), Fuzzy-Set Qualitative Comparative Analysis (fsQCA): Guidelines for Research Practice in Information Systems and Marketing, „International Journal of Information Management”, vol. 58, https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2021.102310. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2021.102310
Pereira L., Tenera A., Bispo J., Wemans J. (2015), A Risk Diagnosing Methodology Web-Based Platform for Micro, Small and Medium Businesses: Remarks and Enhancements (w:) Knowledge Discovery, Knowledge Engineering and Knowledge Management, Communications in Computer and Information Science. Conference Paper, vol. 454, red. A. Fred, J. Dietz, K. Liu, J. Filipe, Springer, Berlin–Heidelberg. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-662-46549-3_22
Poole D.L. (2018), Entrepreneurs, Entrepreneurship and SMEs in Developing Economies: How Subverting Terminology Sustains Flawed Policy, „World Development Perspectives”, vol. 9, https://doi.org/10.1016/j.wdp.2018.04.003. DOI: https://doi.org/10.1016/j.wdp.2018.04.003
Putniņš T.J., Sauka A. (2019), Why Does Entrepreneurial Orientation Affect Company Performance?, „Strategic Entrepreneurship Journal”, vol. 14(4), https://doi.org/10.1002/sej.1325. DOI: https://doi.org/10.1002/sej.1325
Quinn R.E., Cameron K. (1983), Organizational Life Cycles and Shifting Criteria of Effectiveness, „Management Science”, vol. 29(1), https://doi.org/10.1287/mnsc.29.1.33. DOI: https://doi.org/10.1287/mnsc.29.1.33
Ragin C.C. (1987), The Comparative Method: Moving Beyond Qualitative and Quantitative Strategies, University of California Press, Berkeley–Los Angeles–London.
Ragin C.C. (2008), Redesigning Social Inquiry: Fuzzy Sets and Beyond, University of Chicago Press, Chicago. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226702797.001.0001
Ragin C.C. (2018), User’s Guide to Fuzzy-Set / Qualitative Comparative Analysis 3.0, Department of Sociology, University of California, Irvine.
Ragin C.C., Davey S. (2016), Fuzzy-Set / Qualitative Comparative Analysis 3.0, Department of Sociology, University of California, Irvine.
Rangus K., Slavec A. (2017), The Interplay of Decentralization, Employee Involvement and Absorptive Capacity on Firms’ Innovation and Business Performance, „Technological Forecasting and Social Change”, vol. 120, https://doi.org/10.1016/j.techfore.2016.12.017. DOI: https://doi.org/10.1016/j.techfore.2016.12.017
Rauch A., Wiklund J., Lumpkin G.T., Frese M. (2009), Entrepreneurial Orientation and Business Performance: An Assessment of Past Research and Suggestions for the Future, „Entrepreneurship Theory and Practice”, vol. 33(3), https://doi.org/10.1111/j.1540-6520.2009.00308.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-6520.2009.00308.x
Rihoux B., Ragin C.C. (2009), Configurational Comparative Methods: Quaitative Comparative Analysis (QCA) and Related Techniques, SAGE Publishing, Thousand Oaks. DOI: https://doi.org/10.4135/9781452226569
Sathe V. (1989), Fostering Entrepreneurship in the Large Diversified Firm, „Organizational Dynamics”, vol. 18(1), https://doi.org/10.1016/0090-2616(89)90029-6. DOI: https://doi.org/10.1016/0090-2616(89)90029-6
Schneider C.Q., Wagemann C. (2012), Set-Theoretic Methods for the Social Sciences: A Guide to Qualitative Comparative Analysis, „Cambridge University Press”, https://doi.org/10.1017/cbo9781139004244. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139004244
Skowrońska A., Tarnawa A. (2022), Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa.
Soto-Acosta P., Popa S., Palacios-Marqués D. (2016), E-business, Organizational Innovation and Firm Performance in Manufacturing SMEs: An Empirical Study in Spain, „Technological and Economic Development of Economy”, vol. 22(6), https://doi.org/10.3846/20294913.2015.1074126. DOI: https://doi.org/10.3846/20294913.2015.1074126
Stevenson H.H., Jarillo J.C. (1990), A Paradigm of Entrepreneurship: Entrepreneurial Management, „Strategic Management Journal”, vol. 11(4), https://doi.org/10.1007/978-3-540-48543-8_7. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-540-48543-8_7
Szczepaniec M., Jurkiewicz T. (2009), Kapitał ludzki a innowacje w małych i średnich firmach, „Gospodarka Narodowa”, vol. 236(11–12), https://doi.org/10.33119/GN/101226. DOI: https://doi.org/10.33119/GN/101226
Tang Z., Kreiser P.M., Marino L., Dickson P., Weaver K.M. (2009), A Hierarchical Perspective of the Dimensions of Entrepreneurial Orientation, „International Entrepreneurship and Management Journal”, vol. 5(2), https://doi.org/10.1007/s11365-008-0097-9. DOI: https://doi.org/10.1007/s11365-008-0097-9
Tang J., Tang Z., Katz J.A. (2014), Proactiveness, Stakeholder-Firm Power Difference, and Product Safety and Quality of Chinese SMEs, „Entrepreneurship Theory and Practice”, vol. 38(5), https://doi.org/10.1111/etap.12029. DOI: https://doi.org/10.1111/etap.12029
Timmons J.A. (1990), New Venture Creation: Entrepreneurship in the 1990s, Irwin, Homewood.
Wiklund J., Shepherd D. (2005), Entrepreneurial Orientation and Small Business Performance: A Configurational Approach, „Journal of Business Venturing”, vol. 20(1), https://doi.org/10.1016/j.jbusvent.2004.01.001. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jbusvent.2004.01.001
Wolak-Tuzimek A., Duda J. (2014), Innovation as a Factor of Competitiveness of Small and Medium-Sized Enterprises (w:) Sborník příspěvků z mezinárodní vědecké konference, r. 5, Hradec Králové.
Woodside A.G. (2013), Moving beyond Multiple Regression Analysis to Algorithms: Calling for Adoption of a Paradigm Shift from Symmetric to Asymmetric Thinking in Data Analysis and Crafting Theory, „Journal of Business Research”, vol. 66(4), https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2012.12.021. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2012.12.021
Woźniak M., Duda J., Gąsior A., Bernat T. (2019), Relations of GDP Growth and Development of SMEs in Poland, „Procedia Computer Science”, vol. 159, https://doi.org/10.1016/j.procs.2019.09.422. DOI: https://doi.org/10.1016/j.procs.2019.09.422
Wójcik-Karpacz A., Karpacz J., Pavlov D. (2019), Wpływ orientacji przedsiębiorczej na wynik przedsiębiorstwa – moderująca rola dynamizmu rynku, „Przegląd Organizacji”, vol. 1(948), https://doi.org/10.33141/po.2019.01.02. DOI: https://doi.org/10.33141/po.2019.01.02
Wójcik-Karpacz A., Kraus S., Karpacz J. (2022), Examining the Relationship between Team-Level Entrepreneurial Orientation and Team Performance, „International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research”, vol. 28(9), https://doi.org/10.1108/ijebr-05-2021-0388. DOI: https://doi.org/10.1108/IJEBR-05-2021-0388
Żur A. (2013), Entrepreneurial Orientation and Firm Performance – Challenges for Research and Practice, „Entrepreneurial Business and Economics Review”, vol. 1(2), https://doi.org/10.15678/eber.2013.010202. DOI: https://doi.org/10.15678/EBER.2013.010202
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie / Cracow Review of Economics and Management
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
