Determinanty i skutki wahań koniunkturalnych na współczesnym rynku nieruchomości mieszkaniowych
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2018.0975.0301Słowa kluczowe:
rynek nieruchomości mieszkaniowych, wahania koniunkturalne, bańka cenowa, stabilność systemowaAbstrakt
Obserwacja funkcjonowania rynku nieruchomości mieszkaniowych wskazuje, że w jego rozwoju nie da się uniknąć cykliczności. Jest ona zaliczana do cech strukturalnych tego rynku. Na rynku nieruchomości mieszkaniowych występują ciągłe napięcia między sztywną w krótkim okresie podażą a zmiennym popytem. Pojawiające się stany nierównowagi mogą zanikać lub być przyczyną kryzysów. Z przeprowadzonych w artykule rozważań wynika, że obserwowane wahania koniunkturalne mogą być współcześnie dodatkowo wzmacniane przez system finansowy, zachowania spekulacyjne oraz interwencjonizm. Pojawia się wówczas niebezpieczeństwo kumulacji niekorzystnych zjawisk, a ich rezultatem jest z reguły powstawanie baniek cenowych, które mogą być przyczyną załamania rynku i kryzysu destabilizującego gospodarkę. Z analizy tych procesów wynika, że odpowiednia polityka oddziaływania na popyt mieszkaniowy może ograniczać ryzyko kryzysu. Stanowi to istotne wyzwanie dla instytucji publicznych. Jest to szczególnie ważne w sytuacji, gdy skutki ostatniego kryzysu nie zostały jeszcze do końca przezwyciężone, a na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych obserwuje się w ostatnim okresie niepokojące zjawiska wzrostu cen sugerujące możliwość powstawania baniek cenowych.
Pobrania
Bibliografia
Andre C., Girouard N. (2008), Housing Markets, Business Cyckles and Economic Policies (w:) Housing Market Challenges in Europe and the US. Any Solutions Available?, Austrian National Bank Workshop, Vienna. DOI: https://doi.org/10.1057/9780230246980_6
Augustyniak H., Łaszek J., Olszewski K., Waszczuk J. (2012), Modelowanie cykli na rynku nieruchomości mieszkaniowych – uwzględnienie interakcji pomiędzy rynkiem pierwotnym oraz wtórnym i efekty mnożnikowe (w:) Raport o sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w 2011 r., NBP, Warszawa.
Barczyk R. (2006), Morfologia cykli koniunkturalnych w gospodarkach rynkowych i w systemach okresu transformacji (w:) R. Barczyk, L. Kąsek, M. Lubiński, K. Marczewski, Nowe oblicza cyklu koniunkturalnego, PWE, Warszawa.
Barczyk R., Lubiński M. (2009), Dylematy stabilizowania koniunktury, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
Barczyk R., Lubiński M., Małecki W. (2014), Banki a cykle koniunkturalne, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Baum A. (2001), Evidence of Cycles in European Commercial Real Estate Markets – and Some Hypotheses (w:) A Global Perspective on Real Estate Cycles, eds S. Brown, C. Liu, Springer, New York. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4419-8642-9_6
Cantor R., Wenninger J. (1993), Perspective on the Credit Slowdown, „FRBNY Quarterly Review”, Spring.
Czerniak A. (2014), Wpływ cech społeczno-kulturowych społeczeństw na powstawanie baniek cenowych na rynku mieszkaniowym, SGH, Warszawa.
Czerniak A., Rubaszek M. (2016), Znaczenie prywatnego rynku najmu nieruchomości dla stabilności makroekonomicznej krajów strefy euro, Materiały i Studia, nr 325, NBP, Warszawa.
Garczarczyk J., Mocek M. (2009), Proste wskaźniki jakościowe koniunktury w prognozowaniu sytuacji na rynku usług finansowych (w:) Rynek usług finansowych a koniunktura gospodarcza, red. J. Garczarczyk, CeDeWu.pl, Warszawa.
Herring R.J., Wachter S. (1999), Real Estate Booms and Banking Busts: An International Perspective, The Wharton School – Financial Institutions Center Paper, nr 99-27.
Interwencjonizm a kryzysy na rynkach nieruchomości i kredytów hipotecznych (2013), red. L. Pawłowicz, B. Lepczyński, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
Iwanicz-Drozdowska M. (2007), Znaczenie rynku nieruchomości dla bezpieczeństwa banków, „Finansowanie Nieruchomości”, nr 1.
Jajuga K. (2010), Instrumenty finansowe zabezpieczone hipotecznie (w:) Współczesna bankowość hipoteczna, red. A. Szelągowska, CeDeWu.pl, Warszawa.
Klimkiewicz J. (2009), Ocena koniunktury gospodarczej w Polsce na podstawie baro-
metru i wybranych agregatów testu koniunktury IRG SGH (w:) Rynek usług finansowych a koniunktura gospodarcza, red. J. Garczarczyk, CeDeWu.pl, Warszawa.
Kucharska-Stasiak E. (2016), Rynek nieruchomości mieszkaniowych w procesie powstawania nierównowag makroekonomicznych, „Świat Nieruchomości”, nr 2.
Lis P. (2012), Wahania cykliczne rynków mieszkaniowych. Aspekty teoretyczne i praktyczne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Łaszek J., Olszewski K., Augustyniak H. (2017), Model popytu mieszkaniowego – analiza od strony właścicieli, właścicieli – inwestorów i inwestorów, „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, nr 2.
Małecki W. (2016), Finansjalizacja cykli koniunkturalnych i jej konsekwencje dla polityki stabilizacyjnej, „Gospodarka Narodowa”, nr 4.
Niedziółka P. (2009), Kredytowe instrumenty pochodne a stabilność finansowa, Monografie i Opracowania, nr 563, SGH, Warszawa.
Palley T.I. (2007), Financialization: What It Is and Why It Matters, Political Economy Research Institute, Working Papers, nr 153, University of Massachusetts – Amherst. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.1077923
Shiller R.J. (2005), Diverse Views on Asset Bubbles (w:) Asset Price Bubbles: The Implications for Monetary, Regulatory, and International Policies, red. W.C. Hunter, G.G. Kaufman, M. Pomerleano, MIT Press, Cambridge.
Siemińska E. (2009), Utrata wartości nieruchomości a problem adekwatności zabezpieczenia ekspozycji kredytowej, „Finansowanie Nieruchomości”, nr 1.
Su J., Kelly J. (1995), Property Cycles in European Office Markets, Jones Lang Wootton Research, London, June.
Szymański W. (2009), Kryzys globalny. Pierwsze przybliżenie, Difin, Warszawa.
Trojanek R. (2011), Wpływ wahań koniunkturalnych na lokalne rynki nieruchomości, „Studia i Materiały Towarzystwa Naukowego Nieruchomości”, vol. 19, nr 1.
Understanding the Property Cycle (1994), Report RICS.
Waszczuk J. (2017), Wpływ regulacji na kształtowanie się relacji między rynkiem najmu a mieszkań własnościowych w wybranych krajach Unii Europejskiej (w:) Regulacje w optyce funkcjonowania przedsiębiorstw, red. T. Pakulska, SGH. Warszawa.
Żyżyński J. (2006), System finansowy a gospodarka realna: między służebnością a wyobcowaniem, „Ekonomista”, nr 4.
